FAYDALI MODEL BAŞVURULARININ YENİLİK DURUMU ARAŞTIRILIYOR

Teknik buluş ve yenileştirmeler ile ilgili iki tür tescil olduğunu önceki yazılarda da açıklamıştım. Bunlar:

- Patent ve
- Faydalı Model

olarak ayrıştırılyor. Aralarındaki en temel fark patent başvurularında inceleme araştırma işlemlerinin yapılması ve yenilik özelliği taşımayan başvuruların patent ile korunma şansının bulunmamasıdır.

Faydalı Model tescili başvurularında ise bu zamana kadar başvurular sadece dilekçenin şekli yapısı bakımından inceleniyordu. Kısaca detaylandırırsak:

- dilekçede imza var mı?
- tarih yazılmış mı?
- tarifname, özet, istemler ve varsa çizimler dilekçeye eklenmiş mi?
- başvuru ücreti yatırılmış mı?
- sayfalar belirlenen marjlara uygun mu hazırlanmış?...

gibi kriterlere bakılarak değerlendiriliyor bunlar bakımından bir sorun yoksa ve yayın talep edilmişse hızla yayına gönderiliyordu.

Son aylarda bir çok başvuruda görülen Türk Patent Enstitüsü'nün değerlendirme sırasında patent başvuruları arasında da benzer eski tesciller olup olmadığını inceliyor ve benzer olduğunu düşündüğü eski tesciller var ise başvuru işlemini durdurup başvuru sahibine bildirim yapıyor ve üç ay içinde varsa savunma istiyor. Cevabi yazıya göre tescil işlemlerini devam ettiriyor yada işlemden kaldırıyor.

Yapılanın hukuki durumu nedir diye sorulursa biraz karışık bir yanıt ortaya çıkar. Kanun Hükmünde Kararname ve Yönetmelik değişmedi ve Enstitü'de herhangi bir tebliğ ile böyle bir yetkiye kavuştuğunu ilan etmedi. Mevcut durumda Enstitü'nün böyle bir yetkisi olduğu görülmüyor. Başvuru sahibi işi mahkemeye götürse enstitünün bu yetkiyi nereden aldığını nasıl açıklayacağını merak ediyorum ama iş o kadar da basit değil.

Yaptığınız başvuruyu değerlendirip yeni olmadığını bildiren Türk Patent Enstitüsü başvuru sahibine şöyle bir pozisyon oluşturmuş oluyor. Başvuru gerçekten yeni değilse ve gösterilen eski patent gerçekten ürünün patenti ise(başka ülkede tescilli olup olmaması durumu değiştirmez var olması yeterlidir) başvuru sahibi bunu resmen bilmiş oluyor ve tescili devam ettirirse kendisine ait olmayan bir buluşu bunu bildiği halde tescil ettirmiş oluyor. Bu da cezası da belirlenmiş açık bir suçtur.

Sonradan faydalı model belgesinin iptali için mahkemeye giden biri belge sahibinin bu işleri bilerek yaptığını rahatlıkla ispat edebilir duruma gelerek hapis cezası istemli olarak dava açabilir. Belge sahibi bu durumda 3 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanabilir. Şimdiye kadar böyle bir dava duymadım ama alt yapının hazır olduğu kolaylıkla görülüyor.

Bu değerlendirme sürecinin başvuru sahibine de yararı var. Bilindiği gibi faydalı modellerde araştırma inceleme süreci olmadığı için özellikle mahkemelerde faydalı model belgelerine ön yargılı bir tavır bulunmakta idi. Şimdi böyle bir sürecin uygulanması belgeye duyulan güveni de arttıracaktır.