31 Mart 2017 Cuma

Endüstriyel Tasarım Tescillerinde Yenilik Araştırması Yapılacak

10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren yeni Sınai Mülkiyet Kanunu ile gelen değişiklikleri aralıklarla duyuruyoruz. Bugün ki yazımız tasarım tescillerinde "yenilik araştırması" hakkında:

Şimdi yürürlükte olmayan 554 Sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname döneminde tasarım tescili başvurularında tasarımın yeni olup olmadığının araştırması yapılmamaktaydı. Bunun bir sonucu olarak aynı çekyatın tekrar tekrar tescil edilmesi gibi durumlar yaşanmaktaydı. Ya da firmalar bir tasarım tescili ile ilgili olarak uyarıldıkları zaman ilk tepkileri aynı tasarıma başvuru yapmak oluyordu.

Tasarım tescillerinin yenilik araştırmasının yapılmaması sebebiyle bir başvurunun tescil edilmesinin engellenmesi sadece yayınlanan bültenleri takip eden sorumluluk sahibi sektör üyeleri sayesinde olabiliyordu.

Yeni kanun ile başlayan uygulamada yapılan bir tasarım tescili başvurusu yenilik araştırmasının ardından eğer aynısı bulunmazsa yayınlanacak. Aşağıda böyle bir araştırma ile reddedilmiş bir başvuru örneği görülüyor.

Yenilik Araştırması Nasıl Yapılacak?

Türk Patent tasarım araştırmasını ulaşabildiği araştırma portallarında yapacak. Türk Patent kayıtlarındaki tasarımlar, uluslararası ulaşılabilir tasarım araştırma portalları ve resim arama özelliği bulunan arama motorları kullanılarak yapılacak bir araştırma sonucunda karar verilecek. Aşağıda örnek bir araştırma ekranı gösteriliyor.


Tasarımların yenilik araştırmasının kötü niyetli tescilleri tamamen bitirmesi beklenemez. Bu kanaate iki sebeple ulaşıyoruz:

1- Tüm tasarımların bulunabileceği bir liste ya da bilgi kaynağı olmadığından kurum ancak ulaşabildiği bilgi havuzuna göre bir kanaat oluşturabilir.

2- Kurumun yenilik araştırmasında dayandığı kriter "yenilik" olacak fakat "ayırt edici nitelik" olmayacak. Örneklersek aşağıdaki tasarımları tespit etse dahi tasarımlar tamamen aynı olmadığından reddine karar veremeyecek ama itiraz edildiği zaman "ayırt edici nitelik" bakımından da inceleyebileceğinden itirazla reddedecek.



Görüldüğü gibi yeni uygulama kötü niyetli tescilleri tamamen ortadan kaldıramayacak ve tasarımların takip edilmesi zorunluğu devam edecek ama aynı tasarıma tekrar tekrar başvurulması sorununu bir ölçüde çözmüş olacak.





14 Mart 2017 Salı

Türkiye'de Tescilsiz Tasarım Koruması

10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile tasarımların korunmasında yeni bir yöntem de hayatımıza girdi. Uygulanmasında bazı sıkıntıların yaşanacağını düşünüyoruz fakat konunun kabaca anlaşılabilmesi için bu yazıyı hazırladık.

Tescilsiz Tasarım Koruması, adından da anlaşılacağı gibi herhangi bir kuruma tescil başvurusu yapmadan tasarımın korunabilmesini tanımlıyor.

6769 Sayılı Kanunun 55. maddesinde tasarımlar tanımlanırken tescilsiz tasarım korumasından yararlanacak tasarımlardan da bahsediliyor.

"
ÜÇÜNCÜ KİTAP
Tasarım

BİRİNCİ KISIM
Tasarım Hakkı ve Kapsamı
Tasarım ve ürün
MADDE 55-...(4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur..."

Bir tasarımın Türkiye'de tescilsiz tasarım korumasından yararlanabilmesinin şartları:

1- Yeni olmalı
2- Aynı türdeki diğer ürünlerle karşılaştırıldığında bir ayırt edici özellik gösterebilmeli
3- İlk kez Türkiye'de kamuya sunulmuş olmalı.

Biraz daha detaylı açıklarsak "yeni" olmalı derken kastedilen şudur: İlk kez kamuya sunulma tarihini tescilin birinci günü olarak algılıyoruz. Örnek: Ürün 1 Şubat 2017 tarihinde ilk kez (Türkiye'de) kamuya sunulmuşsa bu tarihten itibaren tescilsiz tasarım korumasından yararlanabilir.

Ürün aynı zamanda aynı türdeki diğer ürünlerle karşılaştırıldığında ayırt edici özellik göstermelidir. Zaten piyasada var olan bir ürünü piyasaya sunuyorsak bizim o ürünü ilk kez piyasaya sunmamız ürünü yeni yapmaz, tasarımsal olarak da ayırt edici düzeyde özgünlük kazandırmış olmamız gerekir.

Ürünün ilk kez Türkiye'de kamuya sunulmuş olması gerekir. Örneklersek; 1 Şubat'ta Türkiye dışında kamuya sunduğumuz bir ürünü 2 Şubat'ta Türkiye'de kamuya sunduğumuz zaman bu korumadan yararlanamayız. Ürünün Türkiye'de kamuya sunulmadan önce dünyanın hiçbir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekir.

Tescilsiz tasarım koruması 3 yıl sürüyor. Burada amaçlanan modası çabuk değişen ve ticari ömrü bir kaç yılla sınırlı ürünler için pratik ve maliyeti düşük bir çözüm bulunmasıdır.

Tescilsiz tasarım koruması kapsamında kamuya sunulan ürünler için istenirse tasarım tescili de talep edilebilir. Tescilli tasarım korumasına ulaşmış tasarımın koruma süresi yenilemelerle 25 yıla kadar uzatılabilir fakat burada bilinmesi gereken çok önemli şey şudur.

Bir tasarımı kamuya sunduktan sonra tescil edilebilmesi için kamuya sunulma tarihinden itibaren 12 (oniki) ay içinde başvuru yapılması gerekiyor.

Örneklersek;

 1 Şubat 2017 tarihinde kamuya sunulan bir tasarım tüm özellikleri taşıyorsa herhangi bir ek işlem yapılmaksızın 3 yıllık koruma elde eder. Tasarım sahibi isterse 1 Şubat 2018 tarihine kadar Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvurarak tescilli korumaya geçebilir fakat 2 Şubat 2018 tarihinde artık bu yol kapanır. Hak düşürücü süre bittikten sonra tescil başvurusu yapamaz ama 3 yıllık tescilsiz tasarım koruma süresi devam etmektedir.

Avrupa Birliğinde uzun zamandan beri uygulanmakta olan Tescilsiz Tasarım Koruması ülkemizde yeni bir konu. Uygulama başladıktan sonra muhtemelen ek bilgilendirmeler gerekecek. Zaman içinde yeni yazılar ile konunun anlaşılması için katkı sunmaya çalışacağız.